Theo dân gian tương truyền thì có nhiều lý do khiến con cháu phải cải táng mồ mả tổ tiên. Có thể là do lúc chôn cất vì quá bối rối hoặc không đủ tiền lo liệu nên khi chôn cất đã không được kĩ lưỡng, một phân do lăng mộ có những hiện tượng sụt lỡ, cây cối trên mồ khô héo, gia quyến thường xuyên gặp chuyện chẳng lành. Hay chỉ đơn giản là cải táng để cầu mong phước lộc, công danh cho con cháu về sau,… hoặc muốn xây dựng một mẫu lăng mộ đá đẹp hơn.
Trước tiên, tùy theo hoàn cảnh kinh tế của từng gia đình mà gia đình thống nhất chọn Tiểu và Quách bằng nhiều vật liệu khác nhau như sành, sứ, xi măng,....
Việc tiếp theo nữa là chuẩn bị khoảng 5 lít nước Vang ( Còn gọi là nước ngũ vị hương ).
Thông thường sau khi thống nhất được ngày bốc mộ , người Thầy cũng cần phải xem giờ bốc mộ cho thân chủ . Thân chủ thống nhất ngày giờ với Công ty dịch vụ. Thường theo giờ tốt mà bốc , nhưng tất cả cùng phải chung một điều là bốc mộ phải làm vào chiều tối, gần sáng trước khi mặt trời mọc hoặc lúc nửa đêm.
Việc này nhằm tránh cho xương cốt gặp ánh sáng sẽ bị đen đi . Khi bốc mộ, cần phải đào trước phần lớp đất ở phía trên trước, sau đó đúng giờ tốt mới bắt đầu mở tấm ván Thiên lên ( Tấm ván Thiên là tấm ván trên nóc quan tài ) .
Trước khi tiến hành bốc mộ , người nhà hoặc phía công ty dịch vụ cần phải chuẩn bị làm một cái lễ tại Gia tiên để trình báo Tổ tiên . Tại nơi bốc hài cốt ngoài nghĩa trang cũng phải có một cái lễ trình Quan Thần Linh sở tại .
Thông thường là một bộ đồ Quan Thần Linh ( Áo , mũ , ủng ) , ngựa và 1000 vàng hoa màu đỏ , giấy tiền vàng bạc , trầu cau , rượu , thuốc , đèn nến , gạo muối . Nhiều nhà còn cúng thêm Tam sên ( trứng vịt luộc + Thịt lơn luộc và một nhúm tôm khô bóc vỏ ) , xôi , gà trống luộc nguyên con …
Vật dụng cần thiết cho quá trình bốc mộ là dựng 1 tấm bạt để tránh mưa gió,một cái tiểu sành , một cái quách đặt làm sẵn , một miếng vải đỏ , một tấm ni lông , vài chai rượu nặng và nước Vang. Một vài cái xô , chậu nhựa để rửa xương .
Phần lớn việc bốc mộ diễn ra vào lúc nửa đêm, vì thế nhân viên chuyên thực hiện việc bốc mộ thường phải thức trọn đêm cùng gia chủ làm công việc chuẩn bị như cúng bái và chuyển hài cốt sang mộ mới. Trung bình để bốc xong một ngôi mộ, một tốp nhân viên phải làm việc quần quật suốt hơn một tiếng đồng hồ.
Trước khi đào, nhân viên đào huyệt phải xác định vị trí huyệt thật chính xác, nhiều ngôi mộ do chôn thời gian lâu, quá trình tu sửa bị sai lệch vị trí so với ban đầu, nếu không biết cách sẽ phải đào rất vất vả, có khi đào nhầm sang mộ bên cạnh.
Công việc bốc mộ thường là do những nhân viên chuyên môn bốc mộ đảm nhiệm . Khi ván Thiên được cậy ra , người ta phải đổ vài chai rượu có nồng độ cao vào quan tài để tẩy rửa âm Khí . Sau đó mới tiến hành lấy cốt .
Nhiều khi gặp trường hợp hài cốt chưa phân hủy hết , nhân viên chuyên thực hiện việc cải táng phải dùng thuốc tiêu xác để tẩy thịt còn sót , sau đó đem rửa bằng nước vang .
Sau khi nhặt hết cốt , rửa sạch , người ta trải tấm ni lông ở dưới , tấm vải đỏ ở trên và lần lượt xếp xương theo thứ tự của người . Riêng cái sọ phải dùng trà hoặc vải kê để cho mặt hướng lên trên .
Mọi thứ xương phải kiểm tra cho đủ , không được phép thiếu . Có một cách mà dân gian thường sử dụng để kiểm tra xương còn sót hay không, đó là: Sau khi “đãi cốt” xong, người ta thường cắm một bó hương to giữa lòng đáy huyệt.
Nếu làn khói quyện lại, bay thẳng lên có nghĩa đã hết cốt, nếu làn khói tỏa xuống, lởn vởn trong lòng huyệt có nghĩa là xương cốt của người chết nhặt chưa hết, cần phải kiểm tra lại. Sau khi hoàn tất , người ta đóng nắp tiểu lại vận chuyển đến nơi phần mộ đã được xây cất.
Mọi chi tiết liên hệ dịch vụ tang lễ Thầy Tần Nghệ An |
